Loading...

De familie Boers is de eerste Hasseltse familie die investeert in de bouw van een koorkapel, aansluitend bij de in 1500 opgetrokken kooromgang. Op de kraagstenen dragen engelen hun wapenschild. Ook een gedateerd denkschrift herinnert aan de stichting en uitbreiding van de kapel. Vanaf 1500 wordt het koor omgeven door een omgang, waarrond voorname families, broederschappen en corporaties mee investeren in de uitbouw van kranskapellen. Mathias Boers was kanunnik van Sint-Servaas in Maastricht en beschermeling van paus Clemens VIII. Hij stichtte deze koorkapel op 11 mei 1500.


Op weg naar de kapel passeren we, tegen de koorpijler, het grafmonument van pastoor Hendrik Duyfkens (1559). Het wordt beheerst door een reliëf met de voorstelling van de Kruisafneming, terwijl het portiek bekroond wordt door een reliëfmedaillon met de voorstelling van de Verrijzenis. Het geheel symboliseert de reddingbrengende Kruisdood van Christus en zijn overwinning over de dood. Onderaan verbergt het opschrift een chronogram:

SAPIENS COGITAT DIES ANTIQVOS
ET ANNOS AETERNAS IN MENTE
SUA HABET EX PSAL 76


Onder de Calvarie met Sint-Jan en de Maagd Maria in een neogotisch glasraam staat het H. Kruisaltaar (1893-1909), met een rijkelijk door Pieter Peeters gebeeldhouwd retabel. Het toont de droom van Constantijn, centraal twee engelen die het H. Kruis aanbidden en de ontdekkingvan H. Kruis door Helena, de moeder van Constantijn. Aan de vooravond van de slag aan de Milvische brug te Rome op 28 oktober 312 heeft Constantijn een bijzondere droom. Een hogere macht spoort hem aan een kruisteken op de schilden van zijn soldaten aan te brengen. De volgende dag verslaat hij zijn rivaal Maxentius en wordt alleenheerser over het West-Romeinse Rijk. In de 4de eeuw verhaalt Eusebius van Caesarea hoe zijn moeder Helena, tijdens een rondreis in Palestina in een grot drie kruisen ontdekt. Wanneer een zieke vrouw wonderlijk geneest wanneer ze op het derde kruis gaat liggen, wordt dit Ware Kruis naar Constantinopel overgebracht, waar het hout zich bij wonder vermenigvuldigt, wat leidt tot een hoogtepunt in de reliekhandel.


Het altaarblad draagt het monogram en wapenschild van Remigius Mottart van Heers, abt in Sint-Truiden (1780-1789) en zijn devies EX FRUCTU
NOSCITUR ARBOR. Blijkbaar is de steen overgebracht uit de Sint-Martinuskerk van Sint-Truiden, waar hij bij een restauratie van de O.-L.-Vrouwkerk of deze van Sint-Gangulfus. St. Trudo’s Erf, 1970, p. 86


De twee neogotische glasramen in de zuidwand zijn geschonken door de familie Schoofs. De voorgestelde heiligen hebben allen een bijzondere band met het H. Kruis. Het echtpaar Hayen-Schoofs schonk het raam met de heiligen Helena, Andreas, Lodewijk en Bernardus. Het echtpaar Pierloz-Schoofs dat met de heiligen Lutgardis, Franciscus, Johannes a Croce en Vincentius a Paulo.


De biechtstoel, evenknie van deze in de O.-L.-Vrouwkapel, tonen vol emotie de personificaties van de vier hoofddeugden: matigheid, sterkte, voorzichtigheid en rechtvaardigheid.


Een veelbezochte devotionele hoek is de aanzet van koor en kooromgang met een heel mooie en ingetogen laatgotische Pieta (16de E.).


De dood van Christus is één van de zeven smarten van Maria. Voor haar werd in de koormuur een in 1567 gedateerd altaarblad ingemetseld, gevonden tijdens opgravingen in 1995.